نیمی از معاملات حقوقی‌های بورس براساس رانت است / سهامداران عمده به سهامداران خرد خیانت می کنند

حیدر مستخدمین حسینی / کارشناس بازار بورس، رئیس اسبق بورس تهران و معاون وزیر اقتصاد در دولت هشتم

این کارشناس بازار بورس و سرمایه و رئیس اسبق بورس تهران در گفت وگو با پایگاه خبری “اقتصاد سالم”، اظهار کرد: تا زمانیکه در بازار سرمایه تغییرات اساسی صورت نگیرد، نمی‌توان امید چندانی داشت که وضعیت بورس به وضعیتی تبدیل شود که مردم به آن مطمئن باشند.

وی ادامه داد: در این میان موضوع مهم به اقتصاد کشور باز می‌گردد. بورس و بازار سرمایه متعلق به نظاماتی است که بر پایه‌ی سرمایه‌گذاری استوار هستند؛ به عبارتی بورس و بازار سرمایه متعلق به کشورهای اقتصاد بسته و اقتصاد دستوری نیست. چنین کشورهایی هیچگاه موفق نبوده و موفق هم نخواهند شد. بازار بورس متعلق به آن نظام اقتصادی است که مصداق اقتصاد آزاد است و دولت در آن حداقل دخالت را دارد؛ البته این دخالت هم صرفا در مواقع ضروری است، نه مثل دخالت‌های دولت‌های ایران در دوره‌های مختلف.

این کارشناس بازار بورس و سرمایه ادامه داد: به عنوان نمونه در سال گذشته دولت قیمت نرخ خوراک پتروشیمی را تعیین کرد و مسئولین سازمان بورس هم آنرا افشا نکردند و صرفا تعداد خاصی از آن اطلاع داشته باشند؛ الباقی سهامداران بعدها متوجه شوند که چه کلاهی سرشان رفته است.

او افزود: در چنین شرایطی دو خیانت بزرگ انجام شده است؛ اولی دخالت دولت در اقتصاد و دیگری اینکه مسئولین بورس این تصمیم را افشا نکردند. مسئولان مربوطه (از رییس سازمان و هیات مدیره بورس تا عموم کارشناسان سازمان) همه در این خیانت مسئول هستند؛ چراکه باید کوچکترین تغییرات را بدون در نظر گرفتن منفعت گروه خاصی افشا کنند.

مستخدمین‌ حسینی که زمانی عهده‌دار ریاست هیات مدیره بورس اوراق بهادار تهران بوده است، ابراز کرد: من زمانیکه مسئول بودم، حتی در دوره‌ی انتخابات هیچگاه اجازه نمی‌دادم که نامزدهای انتخاباتی وارد تالار بورس شوند؛ چراکه اعتقاد دارم دولت‌ها نباید با نان مردم بازی کنند… جایی که نان مردم به دست می‌آید، نباید دولتی‌ها به آن ورود پیدا کنند.

وی تصریح کرد: نکته دیگر به تغییراتی باز می‌گردد که در سامانه‌ها، به لحاظ دامنه‌ی نوسان، صورت می‌گیرد؛ یعنی شَمِّ مسئولان بورس باید به قدری قوی باشد که اطلاعات را باید ببینند و به محض اینکه کوچکترین اطلاعاتی که تاثیری بر روی شاخص بورس می‌گذارد، رویت شد، می‌بایست در خصوص آن تصمیمات لازم اخذ شود؛ نه اینکه اجازه دهند چند روزی بگذرد و ضمن تصمیم مسئولان مثلا دامنه نوسان را تغییر بدهند… چنین موضوعی صرفا در ایران وجود دارد نه در کشورهایی با اقتصاد آزاد. این خطا، گرفتاری بزرگی ایجاد می‌کند.

معاون پارلمانی وزیر اقتصادی و دارایی در دولت هشتم گفت: کسانی که مسئولین می‌پذیرند تا امورات بازار سرمایه را به گردش آوردند باید خاک بازار سرمایه را خورده باشند و از تجربه لازم برخوردار باشند؛ نه اینکه از مرکز تصمیمات فاصله داشته باشند. این مسئولان باید در دل بازار سرمایه رشد کرده باشند و مردم آنها را بشناسند. اهالی بازار سرمایه باید به این مسئولان اعتماد کامل داشته باشند. افرادی که در بازار سرمایه حضور نداشته‌اند نباید از آنها دعوت شود تا رییس سازمان شوند و در هیات مدیره حضور یابند؛ آنها به جهت فقدان تجربه‌ی لازم اشتباهاتی را انجام می‌دهند که جبران ناپذیر است و همین منجر به عدم اعتماد به بازار خواهد شد.

وی ابراز کرد: موضوع مهمی که پیش روی دولت چهاردهم قرار دارد، این است که طی این سال‌ها یک بی‌اعتمادی بزرگی ایجاد شده است که دولت چهاردهم باید تلاش کند این اعتماد مجددا بازگردد؛ این کار سختی است که دولت چهاردهم باید آنرا به فرجام برساند که البته مساله‌ی آسانی هم نیست. نباید فراموش کنیم که در حوزه‌های مختلفی از جمله، صنعت، معدن، بورس و… تمام کسانیکه مسئولیت بر عهده می‌گیرند، می‌بایست اعتماد بین مردم و دولت را مجددا ترمیم کنند.

رییس اسبق هیئت مدیره بورس اوراق بهادار تهران در پاسخ به این سوال که چه میزان از خرید حقوقی‌های بازار بورس بر اساس اخبار رانتی است، اظهار عقیده کرد: به نظر من بیش از ۵۰ درصد از این خرید و فروش‌ها بر اساس اخبار رانتی است که میزان تعیین کننده‌ای قلمداد می‌‌شود… آنها شاخک‌های‌ فعالی دارند و توسط واسطه‌هایی، از اخبار پنهانی مطلع می‌شوند و بازار را تحت تاثیر قرار می‌دهند.

وی گفت: اکنون باید پرسید که چرا بورس چنین وضعیتی دارد؟ در پاسخ می‌توان به جا افتادن مردم یا همان سرمایه‌دارانِ خرد در بازار اشاره کرد. بازار سرمایه در این زمینه بسیار ضعیف عمل می‌کند. مقامات قضایی باید به این داستان ورود پیدا کنند؛ نباید سازمان به حال خودش رها شود… نظارتی که بایست سازمان بورس انجام دهد، صورت نگرفته است. این نظارت با مچ‌گیری فرق دارد.

مستخدمین حسینی افزود: درز اطلاعات رانتی به هیچ عنوان نباید شکل بگیرد. در حال حاضر مصوبات دولت باید در شبکه‌هایی بیان شود… اما چرا شورای عالی بورس این کار را انجام نمی‌دهد و مصوبات خود را در شبکه‌ای مشخص منعکس نمی‌کند؟

وی ادامه داد: از دولت چهاردهم و از وزیر اقتصاد آقای دکتر همتی که پیشینه ی مثبتی را تاکنون در عرصه‌ی اقتصادی داشته‌اند، می‌خواهم که کلیه‌ی مصوبات شورای عالی بورس را علنی کنند و بلافاصله بعد از مصوبات شورای عالی، آنرا در اختیار مردم قرار دهند… اسناد مربوطه باید منتشر شود تا همه مردم از آن اطلاع یابند.

این کارشناس بازار بورس و سرمایه در پایان تصریح کرد: تمام زوایا و فعالیت بورس با پول مردم اتفاق می‌افتد. در بازار بورس به هیچ وجه خبری از پول دولت نیست. خرید و فروشی که به واسطه‌ی یک سهام‌دار خرد صورت می‌گیرد و بابت آن مالیات هم پرداخت می‌کند؛ متعلق به آحاد مردم است. چرا باید مردم از اخبار مهم این بازار بی‌اطلاع باشند؟ و فقط حقوقی‌ها از آن مطلع شوند؟

رئیس اسبق بورس تهران تاکید کرد: رانت اطلاعاتی زمانی شکل می‌گیرد که اطلاعات صرفا توسط افراد خاصی که ارتباطاتی با سازمان یا دولت دارند، دریافت می‌شود. این اطلاعات باید به صورت مساوی بین همه‌ی افراد جامعه توزیع شود. طی این شرایط مردم می‌توانند سهامی را بخرند یا بفروشند. اگر غیر از این روال باشد، فقط می‌توان آنرا خیانت نامید.

در همین رابطه گفت وگوی زیر را هم بخوانید:

رئیس جمهور مسئولان سازمان بورس را تغییر دهد / عوامل صف های دروغین بورس مشخص هستند