“پرواز را به خاطر بسپار، پرنده مردنی ست”

مجید معتمدی _ روزنامه نگار

فروغ الزمان فرخزاد در بهمن ماه ۱۳۴۵ در عنفوان جوانی در ۳۲ سالگی بر اثر سانحه ی رانندگی درگذشت و گلستان فرهنگ و ادب ایران یکی از گل های نوشکفته ی خود را از دست داد.

از او شعرهایی به یادگار مانده که زینت بخشِ فرهنگ و ادب فارسی است.

فروغ الزمان اندکی پیش از مرگش شعر “پرنده مردنی ست” را سرود که به مفهومِ گذرا و میرا بودنِ زندگیِ مادی در این جهان و مِیل به جاودانگی و جاودانه شدنِ انسان های راستین و دُرُستین در ایران زمین؛ اشاره دارد.

وی در این شعر می گوید:”
دلم گرفته است
دلم گرفته است
به ایوان می روم و انگشتانم را
بر پوست کشیده
ی شب می کشم
چراغ های رابطه تاریکند
چراغهای رابطه تاریکند
کسی مرا به آفتاب
معرفی نخواهد کرد
کسی مرا به میهمانی گنجشک ها نخواهد برد
پرواز را به خاطر بسپار
پرنده مردنی ست”.

سرهنگ دوم صادق فلاحی و سروان علیرضا حنیفه زاد / ۲ خلبانِ شهید ارتش ایران که شهادتی خودخواسته را انتخاب کردند…
آنها می توانستند با استفاده از صندلیِ نجات یا فرار (ejektion seat) از هواپیما خارج و جانِ شان را نجات دهند اما برای حفظِ جانِ هموطنان شان؛ هواپیمای در حالِ سقوط را به محلی خلوت و خالی از سکنه هدایت و شهادتی خودخواسته را انتخاب کردند…
(مدیرانِ فاسد و مُفسدان اقتصادی که به چنین سرزمین و به چُنین مردمی؛ خیانت می کنند از شرم بمیرند، اگر ذره ای وجدان و غیرت در وجودشان باقی مانده است)

تلخیِ این شعر در اشاره به بی ارزش بودنِ زندگیِ این دنیایی، بسیار است اما در آخر در آنجا که شاعر بر “به خاطر سپردنِ پرواز به دلیلِ میراییِ پرنده” اشاره و تاکید می کند؛ بسیار زیبا و دلنشین است و تاکیدی ست بر میلِ به جاودانگی و اصالتِ ارزش های انسانی و اخلاقی در زندگیِ کوتاهِ مادی نسبت به معیارهای حقیرِ دنیوی همچون ثروت اندوزی و شهوت و قدرت پرستی…

نگارنده سطور هر بار که خبرِ شهادتِ فرزندی از فرزندانِ این سرزمین می رسد ناخودآگاه یادِ این شعر از فروغ می افتم که “پرواز را به خاطر بسپار، پرنده مردنی ست…” و می اندیشم که باز هم پَرَنده ای، در اوج رفت اما پرواز و دفاع از دین و مُلک و ایران زمین ادامه دارد…

امروز (دوشنبه ۲ اسفند ۱۴۰۰) هم که خبر آمد ۲ خلبان نیروی هوایی ارتش ایران در سقوط جنگنده به شهادت رسیدند، باز هم دیدم که فروغ الزمان چه متین و دقیق و پُر معنا برای جان فداهای سرزمینش سروده است…

آری.

باید “پرواز” را به خاطر داشت وگرنه “پرنده” به هر حال مردنی ست… چه در ماموریت و در راهِ دفاع از آب و خاک و وطنش و یا در رختخواب و بیماری و به شکلی دیگر…

و چه سعادتی ست در پَرواز مُردن و به خیلِ شهیدانِ وطن پیوستن…

فروغ الزمان فرخزاد / بانوی شعر و فرهنگ ایران